อ่านหนังสือหลายรอบ แต่ทำไมลูกจำไม่ค่อยได้?

ความรู้สึกเหนื่อยใจที่เกิดขึ้น ไม่ได้เกิดกับเราฝ่ายเดียวนะคะ
แต่เด็ก ๆ เองก็รู้สึกไม่ต่างกัน พวกเขาทั้งท้อและสับสนว่า “ทำไมเราพยายามแล้ว แต่ยังจำไม่ได้”

ก่อนที่เราจะคิดไปว่าลูกไม่ตั้งใจ… อยากชวนมาลองทำความเข้าใจความจริงข้อหนึ่งก่อนค่ะว่า
ปัญหานี้อาจไม่ใช่เพราะลูกไม่พยายาม แต่เป็นเพราะเราอาจกำลังให้ลูกเรียนรู้ด้วยวิธีที่ “ฝืน” ธรรมชาติของสมองอยู่ค่ะ

ทำไมการ “อ่านซ้ำ ๆ ท่องไปเรื่อย ๆ” ถึงไม่ค่อยได้ผล?
ลองนึกภาพสมองของลูกเป็นเหมือนห้องสมุดขนาดใหญ่ การอ่านหนังสือที่มีแต่ตัวอักษรเรียงกันเป็นพรืด ก็เหมือนกับการเอาหนังสือเล่มใหม่เข้าไปวางกองไว้เฉย ๆ โดยไม่มีการจัดหมวดหมู่ หรือไม่มีการเชื่อมโยงกับหนังสือเล่มอื่น ๆ ที่มีอยู่แล้ว

เมื่อถึงเวลาที่ต้องใช้ข้อมูล สมองก็ไม่รู้จะไปหาจากตรงไหน สุดท้ายข้อมูลเหล่านั้นก็ถูกลืมไปอย่างรวดเร็ว

วิธีการนี้คือสิ่งที่ทำให้สมองของเด็ก ๆ “เหนื่อย” ค่ะ เพราะสมองไม่ได้ถูกออกแบบมาให้จดจำข้อมูลที่เป็นตัวอักษรล้วน ๆ การท่องจำแบบไม่เข้าใจความเชื่อมโยง จึงเป็นการบังคับให้สมองทำงานหนักเกินไป และอาจทำให้ลูกค่อย ๆ รู้สึกว่า “การเรียนเป็นเรื่องน่าเบื่อ”

แล้วสมอง… ชอบเรียนรู้แบบไหน?
คำตอบง่ายนิดเดียวค่ะ สมองชอบ “ภาพ” และ “การเชื่อมโยง” มากกว่าตัวอักษร! ✨

สมองของเราจะตื่นตัวและจดจำได้ดีขึ้นมากเมื่อข้อมูลถูกแปลงเป็น ภาพ มีสีสัน มีสัญลักษณ์ และที่สำคัญที่สุดคือ มองเห็นความสัมพันธ์ของข้อมูลทั้งหมด ว่าอะไรเชื่อมโยงกับอะไร

และนี่คือหัวใจของเทคนิคที่เรียกว่า MIND MAP หรือ “แผนที่ความคิด”
เครื่องมือที่ถูกออกแบบมาให้ทำงานสอดคล้องกับธรรมชาติของสมองนั่นเองค่ะ

เมื่อเด็ก ๆ ได้ลองใช้เทคนิคนี้ พวกเขาจะค้นพบว่าการเรียนรู้เปลี่ยนไปเลยค่ะ

✅ จำง่ายขึ้น: เพราะไม่ใช่การท่องเป็นท่อน ๆ อีกต่อไป แต่เป็นการ “เข้าใจ”
ภาพรวมและความเชื่อมโยง ทำให้ข้อมูลอยู่ในความทรงจำได้นานขึ้น
✅ ทบทวนเร็วขึ้น: เวลาใกล้สอบ แทนที่จะต้องกลับไปอ่านหนังสือทั้งเล่ม
เด็ก ๆ สามารถทบทวนจากแผนที่ความคิดที่สรุปเฉพาะ “KEY WORDS”
และความเชื่อมโยงหลัก ๆ ออกมาแล้ว
✅ สนุกขึ้น!: นี่คือข้อที่สำคัญที่สุดค่ะ MIND MAP เปลี่ยนการจดบันทึกที่เต็มไปด้วยตัวอักษรที่ดูน่าเบื่อ
ให้กลายเป็นการวาด “แผนที่ความคิด” ของตัวเอง
เด็ก ๆ จะรู้สึกเป็นเจ้าของความรู้ ได้ปลดปล่อยความคิดสร้างสรรค์
และเปลี่ยนมุมมองที่มีต่อการเรียนจาก “เรื่องยาก” ให้กลายเป็น “เรื่องสนุก” ได้

เคล็ดลับสำคัญ: ไม่ใช่การ ‘วาดรูปสวย’ แต่คือการ ‘คิดให้เป็นระบบ’
หลายคนอาจจะคิดว่าการทำ MIND MAP คือการวาดรูปให้สวย ๆ มีสีเยอะ ๆ
แต่จริง ๆ แล้วนั่นเป็นแค่ส่วนประกอบค่ะ หัวใจของมันคือ “กระบวนการคิด” ค่ะ
คือการฝึกให้เด็ก ๆ จับใจความสำคัญ ดึงเอาเฉพาะ “KEY WORDS”  ออกมา
แล้วเชื่อมโยงความคิดเหล่านั้นเข้าด้วยกันให้เห็นเป็นภาพรวม
การทำแบบนี้จะช่วยจัดระเบียบข้อมูลที่ยุ่งเหยิงในหัวให้เข้าที่เข้าทางได้ค่ะ

พอจะเห็นภาพแล้วใช่ไหมคะ ว่าทำไมการพยายามอ่านซ้ำ ๆ
ถึงอาจจะไม่ช่วยให้ลูกจำได้ดีขึ้น การปรับเปลี่ยนเล็ก ๆ น้อย ๆโดยหันมาใช้วิธีที่สมองชอบ
อาจเป็นจุดเริ่มต้นที่ช่วยให้ลูกของเรากลับมามีความสุข
และมั่นใจในการเรียนรู้อีกครั้งก็ได้นะคะ